UWAGA i KONCENTRACJA

 WAŻNE JEST BY SKUPIĆ UWAGĘ NA WŁAŚCIWEJ RZECZY I WE WŁAŚCIWYM CZASIE

– czyli refleksje po finale Wimbledonu 2022 i trochę teorii dotyczącej tematu koncentracji. Koncentracja uwagi ma często związek z wyjątkowymi osiągnięciami zawodników, co udokumentowane jest nie tylko za pomocą wywiadów i wypowiedzi, ale też wyników badań. Przeprowadzona przez psychologów analiza wykazała, że optymalne skupienie uwagi jest głównym elementem współwystępującym z poczuciem energii i siły.

Aby móc lepiej zrozumieć na czym może polegać optymalna koncentracja i co oznacza, że możemy się przełączać między jej rodzajami warto przypomnieć sobie MODEL UWAGI NIDEFFERA, który wyróżnia cztery typy uwagi opisane ciekawie w książce „Psychologia Sportu. Strategie i Techniki”:

UWAGA O CHARKTERZE SZEROKIM ZEWNĘTRZNYM – czyli koncentracja na bodźcach związanych z otoczeniem zewnętrznym. Po zastanowieniu łatwo wskazać dyscypliny, w których taki rodzaj skupienia może być optymalnym: na przykład sporty zespołowe z szybką akcją

UWAGA O CZARAKTERZE SZEROKIM WEWNĘTRZNYM – określana czasami jako nastawionym na myślenie stylu koncentracji. Przydaje się w sytuacjach planowania, rozwiązywania problemów lub przypominanie sobie uwag trenera. Zawodnicy nastawieni na ten typ uwagi działają sprawnie w dyscyplinach, które wymagają zdolności analizowania oraz kreatywności.

UWAGA O CHARKTERZE WĄSKIM ZEWNĘTRZNYM – pomocna w dyscyplinach, w których konieczna jest precyzja: łucznictwo, strzelectwo, ale też sporty zespołowe posiadają momenty gdy, w których zawodnik powinien zablokować czynniki rozpraszające: gdy trafić do bramki, rzucić do kosza lub celnie podać piłkę)

UWAGA O CZARAKTERZE WĄSKIM WEWNĘTRZNYM – gdy zawodnik musi pamiętać o jednej uwadze trenera lub jednym elemencie czynności, gdy skupia się na określonych odczuciach kinestetycznych

Istotnym aspektem wg Nideffera jest związek pomiędzy pobudzeniem a skupieniem. Niezobowiązująco przypominam raz jeszcze mecz finałowy Djokovic – Kyrgis

W warunkach idealnego pobudzenia, zawodnik skutecznie dopasowuje się do wymagań jakie stawia sytuacja.

Gdy poziom pobudzenia jest zbyt niski sportowcy mają słabe nasilenie motywacji lub „błądzą myślami”, które na dodatek mogą nie być związane w z wydarzeniem, w którym biorą udział co skutkuje zaniżonym poziomem działania i drobnymi błędami.

Gdy pobudzenie jest za wysokie błędy spowodowane są stawianiem sobie niewłaściwych w danej sytuacji oczekiwań lub przez skupianie się na rozpraszających bodźcach – jak na przykład kibicce, która wypiła „700 drinków”, o której w pewnym momencie nie mógł przestać myśleć i mówić Nick Kyrgios grając finał Wielkiego Szlema.

Prawdopodobnie jedynie zawodnik, który osiągnął optymalny poziom pobudzenia będzie w stanie przemieszczać swoją uwagę sprawnie, odpowiednio i automatycznie, tak by móc dopasowywać się do ciągle zmieniających się wymogów dyscypliny lub rywalizacji.